مهارت همدلی مهارتی است که بتوانیم طرف مقابل را درک کنیم و سعی کنیم موضوع را تا حدودی از دید او نگاه کنیم.
مهارت همدلی یعنی حس کردن ترس، اضطراب، استرس طرف مقابل بدون آن که روی افکار ما تاثیری بگذارد.
مهارت همدلی ادامه ی گفتار اول از مبحث همدلی سالم است.
مهارت همدلی همان طور که گفته شد نیازمند آموزش است تا بتوانیم عقاید مختلف را بپذیریم.
مهارت همدلی
این دومین گفتار از مبحث مهارت همدلی سالم است در گفتار اول به ضرورت مهارت همدلی پرداختیم و گفتیم که یکی از کلیدهای مهارت همدلی راه رفتن با کفش دیگران است یعنی خود را جای دیگران گذاشتن، به اصطلاح آن چه را بر خود نمی پسندی بر دیگری نپسند. اما استفاده از این کلید از طرفی ممکن است دشوار باشد و از طرفی دیگر با یک مشکل برخورد کند و آن این است که ما واقعا ممکن است ندانیم چه رفتاری را با خودمان می پسندیم اگر احساس خود ارزشمندی کمی داشته باشیم ممکن است اساسا ندانیم رفتار شایسته با ما چیست اما بیاییم به دشواری های راه رفتن با کفش دیگران بپردازیم.
خیلی از اوقات ما خودمان را آن چنان با دیگران متفاوت می بینیم که این کار را انجام نمی دهیم یعنی می گوییم من که مثل او نیستم یا گاهی احساس می کنیم که ما هیچ وقت به شرایطی که آن فرد دچار شده، دچار نخواهیم شد. جمله ای هست که من همیشه در کلاس هایم می گویم و برای خودم هم به صورت تجربه در آمده است وای به وقتی که خداوند انگشتش را بچرخاند، بی نیاز را نیازمند کند، سالم را بیمار کند وای به وقتی که میز بچرخد و جای ما با آدم ها عوض شود. متاسفانه تربیت فردگرا این ذهنیت را در ذهن مردمان تضعیف کرده که همه ی ما در حال گذراندن یک تجربه ی واحد هستیم و آن تجربه ی بشریت است اما این اندیشه یکی از اصول فلسفی همدلی است اینکه همه ما در حال گذراندن یک تجربه ی واحد هستیم هر کدام در گوشه ای از آن تجربه داریم حرکت می کنیم و سهم خودمان را برداشت می کنیم و چون این یک تجربه ی مشترک و واحد است هرآن ممکن است جاها در آن عوض شود.
استنتاج دیگر از این فلسفه که مبنای همدلی است این است که هر رویدادی که ما با آن روبه رو هستیم یک تجربه ی بشری است، چیزی فراتر از یک تجربه ی فردی.
مهارت همدلی
در واقع زندگی های ما علاوه بر اینکه خصلت فردی دارد، خصلت فرا فردی هم دارد با اینکه ما برای خودمان زندگی می کنیم اما به عنوان فردی از نوع بشر داریم یک تجربه ی بشری را هم می گذرانیم و همه ی ما این گونه هستیم چه ما که مراقب هستیم و چه فردی که داریم از آن مراقبت می کنیم و نکته ی بعد اینکه هر عمل ما، هر رویکرد ما هم تاثیر فردی بر زندگی ما می گذارد و هم همزمان بر حیات کل بشر تاثیر می گذارد. این گونه است که مطابق فلسفه ی همدلی کمک ما به یک فرد فقط کمک به یک فرد نیست کمک به کل بشریت است چون زندگی آن فرد شخصی نیست به عنوان فردی از نوع بشر هم در حال زندگی کردن است اینجاست که با کفش دیگری راه رفتن در واقع به معنای این است که ما نوع دیگری از تجربه ی بشری را نیز به تجربه ی خودمان اضافه می کنیم در این صورت است که همدلی منجر به رشد ما می شود و به تجربه ی ما اضافه می کند.
همیشه برای من این پرسش وجود داشت که چگونه رابطه ی درمان گرانه ای می تواند به ما آسیب بزند و چگونه رابطه ی درمانگرانه ای می تواند ما را رشد دهد؟ و کلید پاسخ به این پرسش در مهارت همدلی سالم است. به یاد دارم زمانی یک دوست روانشناس داشتم که سیگار می کشید و به من توصیه کرد که هرگز با کسی که سیگار می کشد برای ترک کردنش کار نکنم برای اینکه ممکن است خودم هم سیگاری شوم، واقعیت این است که ما از هیچ مشکلی در زندگیمان و در دنیای پیرامون خود دور نیستیم کافی است خداوند انگشتش را بچرخاند و جای پزشک و بیمار با هم عوض می شود اما اگر بنامان بر این باشد که در تجربه ی دیگران سهیم شویم در آن صورت انگار داریم به اندازه ی چند نفر زندگی می کنیم.
مهارت همدلی
بیایید یک مقداری از فلسفه فاصله بگیریم و راجب به عمل در آوردن این مهارت صحبت کنیم، در این مرحله به عمل در آوردن این مهارت به این معنا است که توجه خود را روی این نکته حفظ کنیم اگر من جای او بودم دوست داشتم چه رفتاری با من شود؟ آیا اگر شما جای کسی بودید که دارد با اشتیاق موضوعی را برای شما تعریف می کند خوشحال می شدید اگر طرف مقابل سرش توی گوشی موبایلش باشد؟ آیا اگر شما جای کسی بودید که خودش از احساس ناتوانی خود در رنج است چه احساسی پیدا می کردید اگر فردی به دلیل ناتوانی شما را سرزنش می کرد؟ زمانی که شما احساس نیازمندی می کنید دوست دارید چه برخوردی با شما شود؟ این پایه ای ترین کلید همدلی است و برخی مباحث دیگر که در مورد آن صحبت می کنیم اصلا بر همین پایه استوار شده است اما همدلی فقط به همین جا ختم نمی شود.
بخش دیگر همدلی یک نظارت سالم است.
مهارت همدلی
به نوعی مشاهده گری، شنوندگی هوشیارانه و ترغیب کردن. این بخش از همدلی افراد را تشویق می کند که خودشان را ابراز کنند و مسئولیت هایی را که می توانند بپذیرند و به اجرا در بیاورند، از غم ها و رنج هایشان بگویند و احساس قضاوت گری را که احساس استرس زا و فشار آورنده ای است از سوی شما دریافت نکنند و در عوض آن احساس امنیت داشته باشند. می توانیم بگوییم یکی از جنبه های همدلی مشاهده کردن و در عین حال آمادگی داشتن برای کمک کردن است بدون اینکه مسئولیت ها و توانمندی های آن فرد را نقض کنیم، بدون اینکه به احساساتش بی احترامی کنیم و آن را ضعیف بدانیم می توانیم بگوییم این نکته حد فاصل بین همدلی سالم با ترحم و دلسوزی ناسالم است. زمانی که همدلی سالم داریم در واقع ما به فرد بها می دهیم، او را محترم می شماریم، به توانمندی هایش احترام می گذاریم و اجازه می دهیم که خودش باشد هرچند این خودش بودن سخت باشد.
در گفتار بعدی به جنبه های دیگر همدلی خواهیم پرداخت.
