سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی سیستمی است که ساعت زیستی الگوی خواب  را تعیین می کند و به خستگی زیاد و نا منظم بودن خواب در طول شبانه روز ربط دارد.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی در اصطلاح ریتم شبانه روزی خوانده می شود که یک سری تغییرات در بدن از سوی مغز  کنترل می‌شود و در طی چرخه ۲۴ ساعت اتفاق می‌افتد.

این سومین گفتار از مبحث خود مراقبتی است.

ما در این گفتار به بحث بیشتری در مورد خود مراقبتی جسمی خواهیم پرداخت و امروز می خواهیم از ساعت بیولوژیک یا ساعت زیست شناختی یا مبحث بیوریتم برای شما صحبت کنیم.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

واقعیت این است که کارکرد بدنی ما خصوصا کارکرد هورمونی ما در طول روز یکسان نیست، بلکه در ساعت های خاصی هورمون های ما ترشح می شوند و این گونه به نظر می رسد که سیستم عصبی هورمونی ما از نوعی ریتم پیروی می کند.

مثلا هورمون رشد در زمانی که ما خواب هستیم و حوالی صبح ترشح می شود، همچنین هورمون کورتیزول باز در صبح زود ترشح می شود.

در گفتار قبل ما از بهداشت خواب و ریتم خواب و ضرورت ایجاد نظم در خواب و تغذیه با شما صحبت کردیم، بسیاری اوقات در مراقبت ما ناگزیر هستیم که شب هایی را بیدار بمانیم یا با افراد دیگری که آن ها مراقب هستند به صورتی شیفتی فعالیت کنیم این کار یک جور نظیر شیفت ایستادن در محیط های بیمارستانی یا کارخانه های صنعتی است که فعالیت های شبانه روزی دارند.

پژوهش ها بر روی شیفت کاران نشان داده است که به دلیل مشکل در تنظیم زمان خواب و استراحت ساعت بیولوژیک آن ها به هم می ریزد در نتیجه به سیستم عصبی هورمونی آن ها و به بدن آن ها فشار می آید و می توانند مستعد انواع بیماری ها شوند از جمله بیماری های روان تنی و نیز تشدید وضعیت های روانی یا شدت گرفتن بیماری های زمینه ای جسمی واقعیت این است که برای بدن ما شب زمان خوابیدن تعریف شده اما وقتی ما مجبور به مراقبت هستیم در آن زمان مجبور هستیم شب را بیدار بمانیم و در عوض در روز بخوابیم زمانی که الگوهای هورمونی عصبی ما با شب متفاوت هستند.

نکته ی مهم اینجاست که همیشه اگر مجبور هستید در روز بخوابید به اندازه ی کافی زمان برای خواب خود بگذارید.

ترجیحا نور محل خواب خودتان را کم کنید و در یک محیط ساکت به استراحت بپردازید گاهی ممکن است این کار سخت باشد و می شود در این زمان ها استفاده از چشم بند برای تاریک کردن محیط دید و از پلاک های گوشی برای کاهش سر و صدای دریافتی توسط گوش خود استفاده کنیم البته توجه کنید که نگهداری از این پلاک ها خودش موضوع مهمی است و این پلاک ها مستعد آلوده شدن هستند.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

در هر صورت بهتر است شرایطی را در منزل فراهم کنید که افراد به حق استراحت شما احترام بگذارند و کمتر سر و صدا کنند توصیه می کنم هرگز اجازه ندهید که دچار کمبود خواب مزمن شود چون کمبود خواب مزمن واقعا برای انسان بیماری زا است ممکن است در ابتدا در شما حالت های عصبی بودن، سر درد، ضعف تمرکز، ضعف حافظه، ضعف قوه ی ابتکار و اتوماتیک بودن و علائم جسمی دیگر مثل حالت تهوع یا اختلالات دستگاه گوارش پیش بیاید اما به تدریج ممکن است که کم خوابی مزمن واقعا به بیماری های روان تنی منجر شود.

به یاد داشته باشید که قرار نیست مراقبت کردن ما را از پا در بیاورد و اگر از پا در بیاییم حتی قادر به ادامه دادن همین مراقبت هم نیستیم و خودمان هم نیاز به مراقبت پیدا می کنیم.

برای عمیق تر کردن خوابمان که بتواند استراحت کافی را برای ما تامین کند می توانیم از ویتامین های گروه B استفاده کنیم خصوصا ویتامین B6 که به نوعی ثبات در سیستم عصبی ایجاد می کند و اگر با وجود خستگی دچار مشکل برای خوابیدن هستیم می توانیم از مکمل های حاوی ملاتونین استفاده کنیم که در اصل تا حدی خواب آور هستند و خواب ما را نیز عمیق می کنند.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

ترجیحا از داروهای شیمیایی خواب آور برای رفع اختلال خوابتان در صورت مبتلا بودن به کم خوابی استفاده نکنید اما اگر لازم شد حتما مصرف کردن آن دارو ها را هم مد نظر قرار دهید و بهتر است که در این مورد با یک پزشک مشورت کنید اگر مجبور هستید که به صورت شیفتی به مراقبت بپردازید در آن صورت بهترین و سالم ترین نوع شیف کاری، شیفت کاری ۶ تا حداکثر ۸ ساعته با ریتم رو به جلو است یعنی اگر که شما مثلا ۱ هفته در شیفت صبح بیدار میمانید و کار می کنید بهتر است که هفته ی بعد در شیفت عصر بیدار بمانید و هفته ی بعد در شیفت شب بیدار بمانید.

پژوهش ها در مورد شیفت کاری نشان داده که در این صورت میزان آسیب به ریتم زیست شناختی شما یا همان ساعت بیولوژیک خود کمتر می شود.

داشتن نظم در فعالیت بدنی و همچنین داشتن نظم در مصرف غذا می تواند ساعت بیولوژیک ما را تنظیم کند اما اگر ما هم شب بیداری داشته باشیم و هم ریتم تغذیه ما نا منظم باشد، هم فعالیت بدنی منظم نداشته باشیم یا در ساعات منظمی ورزش نکنیم واقعا ساعت زیست شناختی ما گیج می شود و بدن ما دیگر نمی تواند متوجه شود که چه زمانی برای ترشح چه هورمونی مناسب است.

یکی از نتایج این بی نظمی اتفاقا چاقی است، جالب است که بدانید کسانی که بی نظمی در خواب و تغذیه ی خود دارند بیشتر دچار چاقی می شوند و همچنین مستعد دیابت خواهند شد زیرا خصوصا تنظیم ترشح هورمون هایی که سوخت و ساز قند را تنظیم می کنند دچار اختلال می شود و همچنین سوخت و ساز پایه ی بدن ما پایین می ماند و بیشتر به سمت ساختن متمایل می شود تا سوختن و در نتیجه ما مستعد چاقی می شویم.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

من واقعا امیدوارم که مراقبین عزیز بتوانند با داشتن یک برنامه ی منظم فعالیت بدنی، برنامه ی منظم تغذیه و برنامه ی منظم خواب از بدن خود مراقبت کنند. توصیه ی من این است که همه ی موارد مرتبط با سلامت جسمانی خود را به طور مکتوب بنویسید و همیشه یک ارزیابی هم از خودتان داشته باشید تا بتوانید آسیب ها و آسیب پذیری خودتان را سریعا تشخیص ئهید و پیگیری کنید.

مراقب خودتان باشید تا بتوانید مراقبت از عزیزانتان را ادامه دهید.

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

سیستم ساعت زیستی در خود مراقبتی جسمی

جهت مشاوره ، هماهنگی کلاس و برگزاری سمینار با شماره تلفن 02144023001 در ارتباط باشید.   
قبلی «
بعدی »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.