خود مراقبتی اجتماعی به این معناست که ما به عنوان یک انسان نیاز داریم که نقش اجتماعی داشته باشیم و از نقش اجتماعی خود مراقبت کنیم اگر این نقش به درستی ایفا نشود موجب خلل در شخصیت اجتماعی ما می شود.
خود مراقبتی اجتماعی عمدتا شامل محافظت و مراقبت از نقش اجتماعی ما می شود.
در این گفتار می خواهیم به ادامه ی مبحث خود مراقبتی بپردازیم و موضوع خود مراقبتی اجتماعی را آغاز کنیم.
به یاد بیاوریم که پیش فرض موضوع خود مراقبتی این بوده است که ما در کنار مراقبت از فرد دیگر باید از خودمان هم مراقبت کنیم تا آسیب نبیبنیم.
امروز می خواهیم بگوییم که ما نیاز داریم از نقش اجتماعی خود مراقبت کنیم.
خود مراقبتی اجتماعی
نقش هایی که در جوامع مختلف انسانی مانند خانواده، محیط کار و کل جامعه ایفا می کنیم، زندگی اجتماعی بخش مهمی از حیات یک انسان را در شرایط تمدن امروز تشکیل می دهد و اساسا تمدن بشری بر جامعه پذیری بنا شده است همان طور که قرار نیست مراقبت کردن سلامت جسمی را تخریب کند همان طور که قرار نیست مراقبت کردن سلامت عاطفی ما را تخریب کند و قرار نیست که سلامت ذهنی ما را تخریب کند نباید اجازه دهیم که مراقبت کردن سلامت اجتماعی ما را تخریب کند.
ما به عنوان یک انسان نیاز داریم که نقش اجتماعی داشته باشیم.
در خانواده ممکن است که نقش هایی مثل مادری، پدری، فرزندی، برادری، خواهری داشته باشیم. این نقش ها هم در کنار نقش مراقب بودن ما باید به درستی ایفا شوند چون اگر این نقش ها به درستی ایفا نشوند از یک طرف موجب خلل در شخصیت اجتماعی ما می شوند و از طرف دیگر به کل آن سیستم آسیب می رسانند.
ناگفته پیداست زمانی که شما دارید نقش مهم مراقب را ایفا می کنید قطعا حضور و ایفای نقش شما در جاهای دیگر ممکن است که کم رنگ شود و اینجاست که نقش اعضای دیگر این اجتماعات و جوامع در همیاری با شما برجسته می شود مثلا مادری که ناچار است از پدر سالمند یا بیمار خود مراقبت کند ممکن است مجبور شود تقسیم کار جدیدی را در محیط خانواده ی خودش برقرار کند ممکن است به اندازه ی گذشته نتواند وظایف خانه داری خود را ایفا کند، وظایفی مثل خرید و تهیه غذا و… که ممکن است که بر عهده ی مادر خانواده باشد.
خود مراقبتی اجتماعی
بنابراین در عین حال که نقش مادر در حال ایفا شدن است باید تقسیم کار جدید در خانواده به او کمک شود تا دچار آسیب به سلامتی اش نشود اما اینکه مادری به دلیل مراقبت از والدین سالمند خود به طور کامل از نقش خانوادگی مادری صرف ننظر کند ممکن است به خودش و به سازمان و نظام خانواده آسیب بزند.
در اینجا آن مراقبت سالم که گفتیم هرگز پای خودتان را از حد خودتان فراتر نگذارید هم به کمک ما می آید مثلا این مادر باید از خودش بپرسد که با توجه به جمیع شرایط ایا حد من در ایفای نقش یک مراقب چقدر است تا بتوانم به نقش مادری خودم هم رسیدگی کنم.
جلب همکاری دیگران نه فقط در محیط خانواده مهم است بلکه در زمانی که ما به محیط کار هم می اندیشیم دارای اهمیت است.
شاید ما به عنوان مراقب زمانی که می خواهیم به نقش اجتماعی خودمان در محیط کار بپردازیم ناگزیر باشیم که از سازمان یا افراد محیط کار خود یاری بگیریم. واقعا امیدواریم قوانین وضع شوند که این یاری گرفتن ها را نهادینه کنند خصوصاً زمانی که ما با ضرورت مراقبت دراز مدت رو به رو هستیم و این مراقبت دراز مدت می تواند فرد را به شدت فرسوده کند نقش حمایت های خانوادگی و اجتماعی در محیط کار بیشتر خودش را نشان می دهد در هر صورت زمانی که ما مجبور یا داوطلب به ایفای نقش مراقب می شویم ناگزیر به سامان دهی دوباره ی نقش های اجتماعی خود هستیم.
خود مراقبتی اجتماعی
با در نظر گرفتن توانمندی های خودمان و نقاط آسیب پذیر خودمان و میزان وقت و انرژی که می توانیم صرف کنیم باید جایگاه ها و اندازه ها را باز تعریف کنیم و اگر فضای خالی وجود دارد برای پر کردن آن کمک بگیریم نیاز به همکاری داریم و من واقعا امیدوارم که این همکاری به صورت فرهنگ در بیاید و آدم ها در مقابل مسائلشان تنها گذاشته نشوند چه خوب است که خانواده هم با فرد در حال مراقبت کردن به عنوان یک فرد نیازمند مراقبت نگاه کنند با او چنین برخورد کنند. خیلی از اوقات ما از آسیب هایی که دارد به سلامت جسمانی ما می خورد آگاه نیستیم و نیاز داریم روی زندگی اجتماعی خود یک نظارتی انجام شود تا در درازمدت آسیب نبینیم در این جا وجود گفت و گوی آزاد درون جمع هایی که برای حمایت از هم تشکیل می شوند ضرورت پیدا می کند.
ما قبلا هم در مورد گروه های حمایتی صحبت کردیم.
به نظر من گروه های حمایتی جایگاهی هستند که در آنها مدل های موفقیت تبادل می شوند، طبعا بسیاری افراد شرایطی نظیر شرایطی را که ما از سر می گذرانیم قبلا تجربه کرده اند و از سر گذراندند، تعدادی از آنها در برخورد با این شرایط موفق بوده اند و توانشتند نه فقط با شرایط کنار بیایند بلکه در نتیجه ی آن شرایط رشد کنند در زمینه ی حیات اجتماعی خود و حیات خانوادگیشان هم رشد کنند در گروه های حمایتی می توانند این مدل ها را با هم سهیم شوند و یاد بگیرند که این مدل ها را در زندگی خودشان با شرایط خودشان تنظیم و اجرا کنند.
خود مراقبتی اجتماعی
زندگی اجتماعی یکی از حوزه هایی است که ما در آن از مهری که تبادل می شود تغذیه می کنیم، تاثیر زندگی اجتماعی سالم بر سلامت جسمی ما اثبات شده است.
مثلا دیده شده که زمانی که ما با عزیزان خود غذا می خوریم الگوهای هورمونی سالمی که سیستم ایمنی ما را تقویت می کنند در بدن ما فعال می شوند باید دور هم بودن، مکالمه باهم، غذا خوردن با هم، با هم در طبیعت حضور داشتن را مانند آیین های مهمی برای حفظ سلامت اجتماعی خود محسوب کنیم و از آنها بهره مند شویم نیاز داریم فضاهای اجتماعی برای ابراز خودمان و مکالمه و تبادل با انسان های دیگر داشته باشیم و همه این ها به سلامتی ما خدمت می کنند. سلامتی اجتماعی ما عمدتا تابع یک همدستی و همدلی در محیط پیرامون نزدیک ما است که ما را اغلب از محیط نسبتاً بسته ی مراقبت به فضای باز زندگی اجتماعی و خانوادگی که جایگاه مهم تغذیه ی عاطفی ما است برگرداند و از فرسایش ما جلوگیری کند.
خود مراقبتی اجتماعی
