ابراز سالم احساسات یکی از مهارت های مراقبت سالم است و به این معناست که بتوانیم با خودمان صادق باشیم و احساسات خودمان را بشناسیم و آنها را ابراز کنیم.
ابراز سالم احساسات در امر مراقبت این امکان را به ما می دهد که با خودمان رو راست باشیم.
من دکتر بیژن نوذری هستم مشاور شما در سایت yaresevom.com
امروز می خواهیم به یکی از گفتارهای مرتبط با مهارت مراقبت سالم بپردازیم.
ما اصول مراقبت سالم را برای شما بیان کردیم و گفتیم که این اصول باید میثاق های هر مراقبی باشند، دانستن و داشتن اصول تنها کافی نیست ما باید به آنها متعهد باشیم، امروز می خواهیم در مورد این صحبت کنیم که یکی از اصول مراقبت سالم این است که با خودتان صادق باشید، احساساتتان را بشناسید و ابراز کنید.
ابراز سالم احساسات
همه ی ما انسان هستیم، همه ی ما احساسات داریم، همه ی ما تحت تاثیر قرار می گیریم، همه ی ما ممکن است عصبانی شویم، ممکن است خوشحال باشیم اما گاهی در شرایطی قرار می گیریم که ابراز کردن احساسات خودمان را به دلیل قرار گرفتن در آن شرایط سرکوب می کنیم یا تصور می کنیم که ابراز کردن احساساتمان در آن شرایط مناسب نیست مانند زمانی که کودک ما رفتاری نشان می دهد که ما عصبانی می شویم.
خیلی از اوقات تصور می کنیم که ما حق عصبانی شدن را در این زمان ها نداریم.
عصبانی شدن یک احساس طبیعی است و همه ی ما ممکن است از موضوعی به خشم بیاییم در واقع موضوع عصبانی شدن نیست موضوع این است که زمانی که عصبانی می شوید بعد از آن چه اقدامی انجام می دهید؟ احساس خودمان را چگونه به عمل در می آوریم؟ چگونه آن را مدیریت می کنیم؟ چگونه آن را سالم می کنیم؟
خیلی اوقات زمانی که ما درگیر موضوع مراقبت هستیم شروع می کنیم به نحوی به خودمان دروغ گفتن و خودمان را فریب دادن، در مورد توانمندی هایمان ممکن است که با خودمان رو راست نباشیم، در مورد احساساتمان ممکن است که با خودمان رو راست نباشیم،.
اغلب به تدریج و با گذشت زمان متوجه می شویم که این رو راست نبودن با خودمان ما را به چه موقعیت های آسیب زایی برای خودمان و دیگران سوق داده است.
ابراز سالم احساسات
متاسفانه تربیت ما به صورت اجتماعی چنان نبوده که به ابراز کردن احساس هایمان ترغیب شویم.
خیلی از وقت ها والدین حتی توجه نمی کنند که تغییر احساس با دستور دادن امکان پذیر نیست مثلا زمانی که شما به یک کودک می گویید حسادت نکن آن واقعا نمی داند که چه کاری را نباید انجام دهد و اگر فکر کنیم که با دستور حسادت نکن ما واقعا حسادت را برطرف می کنیم داریم راه خطایی را می رویم.
زمانی که ما از کودکی با دستورات احساسی، احساسات ناخوشایند فرزند خودمان را کنترل می کنیم در واقع آن را در مورد احساساتش دچار نوعی سردرگمی می کنیم ممکن است بعدا نتواند احساسات خودش را تشخیص دهد و نسبت به شناسایی و ابراز آنها دچار نوعی تناقض و در اصل بی صداقتی غیر عمدی شود. وقتی که شما از کسی می پرسید از یک موضوعی چه احساسی در آن برانگیخته می شود انتظار دلرید که پاسخی دریافت کنید، پاسخی که بشود به ان اعتماد کرد اما وقتی که ما نسبت به احساسات خودمان دچار تعارض و تناقض هستیم واقعا پاسخ دادن به این پرسش مشکل می شود.
نخست اینکه باید برای خودمان حق داشتن هر احساسی را قائل باشیم و نباید از داشتن هیچ احساسی، احساس خطا کاری یا گناه کاری داشته باشیم.
این باعث می شود که ما خودمان را از احساس هایمان دور کنیم و صداقت و رو راستی را با خودمان از دست بدهیم و بعد باید در پرورش این مهارت بکوشیم و بتوانیم ناظر بر احساس های خودمان باشیم، می توانیم حتی این را به صورت یک تمرین در بیاوریم، تمرین ذهن آگاه شدن به احساس های خود، که فرض کنیم هر زمان کسی از ما بپرسد تو الآن چه احساسی داری بتوانیم پاسخ او را بدهیم و مدام این پرسش را از خودمان داشته باشیم. برای تمرین این پرسش را با خودمان تکرار می کنیم و نتیجه را یادداشت می کنیم.
ابراز سالم احساسات
فقط اینکه ما احساسی را تشخیص دهیم کافی نیست باید بتوانیم روی آن احساس نام گذاری کنیم.
این نامگذاری کردن خیلی مهم است و کمک می کند که ما بتوانیم احساس هایمان را از همدیگر تشخیص دهیم؛ مثلا خیلی از ما تفاوت بین احساس های غم، دلزدگی و سرخوردگی و درماندگی را نمی دانیم در حالی که هر یک از اینها احساس متفاوتی هستند و برخورد با آنها هم متفاوت است همانطور که اغلب زمینه و ریشه ی متفاوت هم دارند پس از نامگذاری کردن روی یک احساس که بتر به دقیق ترین حالت ممکن انجام شود و ما دارای تعاریف مشخصی برای هر یک از آن نامگذاری ها داشته باشیم زمان نمره دهی فرا می رسد می توانیم مقیاسی از ۰ تا ۱۰ را انتخاب کنیم و معیار ۱۰ ما این باشد که زمانی که بیشترین شدت این احساس را داشتم نمره ی ۱۰ را به آن می دهم و زمانی که اصلا این احساس را نداشتم نمره ی ۰ را به آن می دهم، خودم را ارزیابی می کنم و ببینم که در حال حاضر که دارای آن احساس هستم چه نمره ای به آن احساس می دهم؟ مثلا من از موضوعی عصبانی می شوم به خودم می گویم زمانی که بیشترین عصبانیت را تجربه کرده ام چه زمانی بوده است؟ آن حالت نمره اش ۱۰ است و بین ۰تا ۱۰ برحسب این مقیاس به عصبانیت فعلی خود می توانم نمره دهیم.
ابراز سالم احساسات
شرط نمره دادن این است که ما باز هم بیشتر نسبت به حال و شرایط احساسی خودمان ذهن آگاه شویم و این به ما کمک میکند تا از عادت هایی که پیوسته هستند به احساسات ما کم کم نجات پیدا کنیم. ارزش دیگر نمره دادن این است که وقتی که ما توانستیم احساسات خودمان را مدیریت کنیم متوجه پیشرفت خود و پایین آمدن شدت آن احساس می شویم یا اگر آن زمانی احساساتمان را نتوانیم مدیریت کنیم متوجه بالا رفتن احساسات ناخوشایند خودمان می شویم.
یادآوری می کنم که خود همین ذهن آگاه شدن به احساسی که داریم در خارج شدن ما از الگوهای عادتی تاثیر زیادی دارد و بعد به موضوع ابراز کردن احساسات خود می رسیم.
ما عملاً یاد نگرفته ایم که به طرزی سالم احساس خودمان را ابراز کنیم این موضوعی است که اگر به خودمان نیاموخته باشیم در آن دچار مشکل می شویم موضوع ابراز سالم احساسات هم جنبه ی درونی دارد و هم جنبه ی تکنیکی.
در گفتار بعدی به جنبه های درونی و جنبه های تکنیکی خود ابراز گری سالم می پردازیم به دلیل اینکه این مبحث بسیار اهمیت دارد و به دلیل اینکه پژوهش های روان تنی نشان داده است که ابراز نکردن و جمع کردن احساسات ناخوشایند می تواند چه اندازه برای بدن و روان ما آسیب زا باشد.
ابراز سالم احساسات
