اختلال بیش فعالی یا کم توجهی در کودکان نوعی اختلال پیچیده و چند وجهی می باشد که این اختلال اغلب در کودکانی که تازه وارد مدرسه می شوند مشاهده می شود.
اختلال کم توجهی- بیش فعالی یکی از اختلال هایی است که میان کودکان مدرسه ای از شیوع بالایی برخوردار است. این ختلال در مبتلایان به ۳ حالت بی توجهی، بیش فعالی یا ترکیبی بیش فعالی و بی توجهی بروز می کند. این نشانه ها اثرات جبران ناپذیری بر مدرسه، اجتماع و محیط خانه کودک بر جای گذاشته و مشکلاتی را در زمینه تحصیالت رسمی، ارتباط با همسالان و رابطه با والدین کودک ایجاد می کند.
خطری که در زمینه تشخیص این اختلال وجود دارد این است که گاهی اوقات دامنه وسیعی از رفتارهایی که به علل متعددی ایجاد می شوند به اشتباه به عنوان اختلال کم توجهی- بیش فعالی تشخیص داده می شوند. بنابراین ارزیابی بالینی این اختلال باید جامع و چند بعدی باشد و اختلال های کمبود و تاثیر این اختلال بر کارکردهای دانش آموز در خانواده، مدرسه و اجتماع را مدنظر قرار دهد و پس از ارزیابی جامع و تشخیص دقیق، مداخله های درمانی آغاز شود.
ADHD
معیارهای تشخیصی بر اساس پنجمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی برای اختلال کم توجهی- بیش فعالی روی ۲ نکته تاکید دارد: حضور نقص های مرتبط با کم توجهی- بیش فعالی تا قبل از۱۲ سالگی و حضور این اختلال در دست کم ۲ محیط نشان می دهد اختلال کم توجهی- بیش فعالی از شیوع متوسطی برخوردار است و پژوهش های کمی درباره شیوع آن در کودکان پیش دبستانی انجام شده است.
حالت های شیدایی در کودکان گاهی اختلال بیش فعالی یا کم توجهی نام می گیرد.
به این ترتیب تشخیص غلط این اختلال باعث می شود داروهای محرک نه تنها کودک را درمان نکند، بلکه بر وخامت بیماری او بیفزاید و دوره های تند چرخ ۲ قطبی را در کودک سبب شود. بیشترین همپوشی از نظر نشانه شناسی بین اختلال کم توجهی- بیش فعالی و اختالات نافرمانی مقابل های یا اختلال سلوك وجود دارد. ممكن است بیش فعالی، یك عامل خطر برای ابتلا به اختلال نافرمانی مقابل های یا اختلال سلوك یا نوعی شروع مشکلات سلوكی باشد.
شواهد مربوط به پژوهش های طولی، بیشتر از فرضیه نخست حمایت می‌كنند. آنچه از نظر بالینی اهمیت دارد این است كه بیش فعالی قبل از این كه مشکلات سلوكی ظاهر شوند، تشخیص داده شده و درمان شود. همپوشی با اختلال های اضطرابی نیز وجود دارد. حدود ۲۵ درصد از کودکان با اختلال کم توجهی- بیش فعالی دارای نوعی اختلال اضطرابی نیز هستند از سوی دیگر کودکان متلا به دلیل نقص در تمرکز و توجه بر تکالیف، رفتارهای تکانشی و اشکال در کنترل هیجان، در روابط بین فردی و تحصیلی مشکل پیدا می کنند.
ADHD
انواع دیگری از اختلال کم توجهی- بیش فعالی وجود دارد که عبارت اند از:
نوع کم توجهی بدون بیش فعالی، نوع بیش فعالی- تكانشی بدون کم توجهی، نوع موقعیتی و نوع بیش فعالی با حركات كلیشه ای، هنوز شواهد علمی كافی برای اینگونه طبقه بندی ها وجود ندارد.
سبب شناسی اختلال کم توجهی- بیش فعالی پیچیده است و تاکنون فهم دقیقی از آنچه موجب این اختلال می شود به دست نیامده است. پژوهشهای اولیه نشان داده اند که زنان با اختلال الکتروآنسفالوگرافی غیرطبیعی متفاوتی نسبت به مردان دارای اختلال کم توجهی- بیش فعالی نشان دادند.
زنان نسبت به مردان دارای این اختلال در ارایه و تشخیص، تفاوت معنی داری نشان می دهند.
ضرورت پژوهش جامع در جمعیت های ویژه با اختلال کم توجهی- بیش فعالی احساس می شود پژوهش ها نشان داده اند که تغییر نگرش خود منجر به کاهش مشکلات رفتاری کودکان با اختلال کم توجهی- بیش فعالی می شود. از سوی دیگر بین گروه های درمانی تركیبی، ریتالین، آموزش مدیریت والدین و نوروفیدبك در درمان مشکلات سلوك و مشکلات توجه و تمركز تفاوت معنادار مشاهده می شود، به نحوی كه درمان تركیبی تاثیر درمانی بیشتری داشته است.
ADHD
بین گروههای درمانی تركیبی، ریتالین، آموزش مدیریت والدین و نوروفیدبك در درمان مشکلان تكانشگری، تقویتگری مادران و دلبستگی والدگری تفاوت معنادار مشاهده نشد این پژوهش با هدف شناسایی و طرح مشکلات و روشهای ارزیابی و درمان کودکان و نوجوانان با اختلال کم توجهی- بیش فعالی انجام شد.
