فيبروميالژي چیست
فيبروميالژي یک بیماری مزمن است که با ، درد غیر قابل توضیح در عضلات و مفاصل همراه است.
این وضعیت اغلب در نقاط خاص محل هایی بر روی بدن با فشار دادن باعث درد می شود.
علائم این بیماری عبارتند از خستگی، مشکلات خواب، افسردگی و اضطراب.
نشانهها غالبا بعد از یک آسیب بدنی، جراحی، عفونت و یا استرس روانی شروع میشوند.
در برخی مواقع این بیماری بدون هیچ گونه علامتی شروع میشود.
زنان نسبت به مردان، بیشتر دچار فیبرومیالژیا میشوند.
زنان در محدوده سنی ۲۰ تا ۵۰ سال بیشترین افراد مبتلا میباشند.
تشخيص بيماري
علایم مشابه با ديگر بيماريها از جمله آرتريت روماتویيد، سندروم خستگي مزمن، سندروم روده تحريك پذير، سندروم پيش از قاعدگي، ميگرن و… تشخيص فيبروميالژي را مشكل ميكند.
در ابتدا پزشك با انجام آزمايش های تكميلي بخصوص آزمايش خون و راديوگرافي بايد از ابتلا فرد به ديگر بيماريها اطمينان پيدا كند،
سپس با توجه به دو معيار تشخيص بيماري صورت ميگيرد كه عبارتند از:
– وجود درد پراكنده به مدت سه ماه. درد بايد در طرفين چپ و راست بدن، بالا و پايين كمر و همچنين ستون مهرهها احساس شود.
البته ممكن است فيبروميالژي در بعضي افراد در هشت يا ۹ قسمت احساس شود و در برخي روزها متفاوت باشد.
به علاوه، در بعضي شرايط وخيم دردهاي فيبروميالژي در سراسر بدن و نه فقط در ماهيچهها بروز ميكند.
علل ابتلا به فيبروميالژي
علت سندروم فيبروميالژي هنوز به طور دقيق شناخته نشده است.
گرچه فيبروميالژي دردهاي مزمن عضلاني است، اما هيچ آسيب ثابتي در ماهيچهها و مفاصل ديده نميشود.
عوامل متعددي ميتوانند در بروز اين دردها نقش داشته باشند كه از جمله ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
۱-تضعيف آستانه ادراك درد:
افراد مبتلا به فيبروميالژي بيشتر از ديگران درد را احساس ميكنند.
به عبارت ديگر، سيستم عصبي به گونهاي غير عادي به محرك هاي بيروني پاسخ ميدهد.
اين حساسيت شديد نسبت به درد با عدم عملكرد بخشي از قسمتهاي مغز و ناهنجاري در انتقال پيامهاي عصبي مربوط است.
۲- ناهنجاريهاي فيزيولوژيك سيستم عصبي
مطالعات بسياري نشان ميدهد كه كاهش مقدار ناقلهاي عصبي مانند سروتونين در افراد مبتلا به فيبروميالژي وجود دارد.
همچنين، ناهنجاريهاي هورموني مربوط به هيپوفيز يا تالاموس نيز در بعضي بيماران تشخيص داده ميشود.
البته هيچ يك از اين موارد به تنهايي براي تشخيص دقيق بيماري كافي نيست.
۳- عوامل ژنتيك
ژنتيك در بروز اين بيماري بسيار دخيل است، چنان كه فيبروميالژي در بعضي اقوام بيشتر ديده ميشود.
با اينكه ژن هاي بسياري نقش دارند، اما مطالعات در اين زمينه هنوز ادامه دارد.
۴-عوامل بيولوژيك
برخي از اختلالات متابوليك حساسيت نسبت به درد را افزايش ميدهد.
ارتباط با استرس، اضطراب و افسردگي نيز شناخته شده است.
كمبود مزمن خواب مطلوب نيز در بروز اين بيماري نقش دارد.
خواب نامطلوب، نه تنها علامتي از بيماري است، بلكه علت فيبروميالژي نيز محسوب ميشود.
۵- ضعف در محور غدد هيپوتالاموس- هيپوفيز- فوق كليه يا استرس:
به نظر ميرسد يك اتفاق بسيار شديد هيجاني مانند آزار و اذيت وحشتناك در دوران كودكي يا نوجواني و سپس در سنين بزرگسالي بروز استرس شديد ديگري در فاصله سني ۳۰ تا ۵۰ سال،
احتمال ابتلا به سندورم فيبروميالژي رادر فرد تشديد كند.
علایم فيبروميالژي
– دردهاي عضلاني پراكنده در قسمت هاي مشخصي از بدن از جمله گردن، پشت، سينه، بازوها و پاها كه با خشكي صبحگاهي همراه است.
گردن و شانهها عموما اولين قسمت هاي دردناك هستند و سپس درد به پشت، قفسه سينه، دست ها و پاها امتداد مييابد.
در موارد وخامت بيماري، لمس ساده يا حتي خراشيدگي باعث درد در همه بدن ميشود.
درد ممكن است با احساس تورم در قسمت هاي دردناك همراه باشد.
– خستگي هميشگي در تمام طول روز كه ۹ بيمار از هر ۱۰ نفر مبتلا به آن هستند.
– سردرد يا ميگرن شديد كه ممكن است به دليل كشش عضلات در گردن و شانهها و اختلال در مسيرهاي طبيعي كنترل درد باشد.
– سندروم روده تحريك پذير: اسهال، يبوست و دردهاي شكمي.
– اختلالات تمركز
– حالت گزگز و مور مور در دست ها و پاها
– قاعدگيهاي دردناك و سندروم پيش از قاعدگي
– سندوم مثانه تحريك پذير
چند توصيه مهم براي بهبود علایم بيماري
- – كاهش شرايط استرس، زيرا استرس علایم بيماري را تشديد ميكند.
- – خواب منظم
- – انجام تمرينات هوازي و كششي
- – كمپرس گرم روي قسمت هاي دردناك
- – انجام ماساژ سبك
نقش تغذيه در بهبود فيبروميالژي
- رعايت برنامه غذايي متعادل تحت نظر متخصص
- تغذيه سرشار از آتي اكسيدان ها و امگا ۳
- اجتناب از مصرف محرك ها مانند چاي، قهوه و نوشابههاي گازدار در شب
- در حد امكان مصرف خوراكيهاي طبيعي