زونا چیست
زونا یک بیماری ویروسی است که عامل مولد آن ویروس واریسلا زوستر (عامل آبله مرغان) است.
اولین علامت زونا احساس سوزش یا درد در یک قسمت از بدن یا صورت است.
سپس تاولهای دردناکی روی یک سمت از بدن یا صورت و در مسیر گسترش اعصاب محیطی، به صورت ناگهانی ظاهر میشوند.
به طور معمول این تاولها بیشتر روی سینه، شکم، و صورت بروز میکنند اما ممکن است اثر آنها تا روی پشت وگردن نیز ادامه پیدا کند.
این تاولها که میتوانند بسیار دردناک و خارشدار و حساس باشند، بعد از یکی دو هفته بهتر شده و روی آنها دلمه میبندد اگرچه همچنان دردناک خواهند بود.
درد عمیقی که پس از بر طرف شدن عفونت حاد به وجود می آید، به نام نورالژی پس از هرپس شناخته میشود.
این درد ممکن است در افراد مسن، چند ماه یا چند سال ادامه پیدا کند.
با بالا رفتن سن، ابتلا به زونا و نورالژی پس از هرپس شایع میشود.
در بیش از پنجاه درصد موارد، این بیماری در افراد بالای شصت سال اتفاق میافتد.
زونا معمولاَ یک بار رخ میدهد اگرچه بعضی افراد هستند که بیشتر از یک بار به این بیماری مبتلا شدهاند.
بیماری زونا یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد جوش های دردناک روی پوست میشود.
هرچند علائم این بیماری ممکن است در هر کجای بدن ظاهر شود، اغلب بهشکل تک نواری از تاول روی نیمتنه ظاهر میشود.
این بیماری هرچند زندگی بیمار را تهدید نمیکند، ممکن است بسیار دردناک باشد.
علائم بیماری زونا
- بخشهای قرمز روی پوست؛
- تاولهای پرآبی که به آسانی میترکند؛
- تحریک و قرمزی پوست که از ستون فقرات تا نیمتنه ادامه دارد؛
- تحریک و قرمز شدن پوست در ناحیه صورت و گوشها؛
- خارش
علت زونا
ویروسی به نام واریسلا زوستر که همان ویروس آبله مرغان است باعث بیماری زونا میشود.
بعد از پایان دوره آبله مرغان، این ویروس به صورت نهفته در سلولهای عصب نخاعی باقی مانده یا به اصطلاح به خواب میرود.
اما ممکن است بعد از سالها به دلیل تحریک شدن سیستم ایمنی دوباره فعال شود.
دلایل بیماری زونا
- ضربه شدید روحی یا جسمی
- یک بیماری جدی
- مصرف نوع خاصی از دارو
تشخیص زونا
تشخیص این بیماری معمولا با معاینه تاولها و تحریکات پوستی مانند قرمزشدگی و… همراه است.
در بعضی موارد نادر و خاص، لازم است که پزشک بخشی از پوست یا آب درون تاولها را بررسی کند.
برای برداشتن نمونه بافت پوست یا آب مذکور باید از وسیله استریلی موسوم به سوآب کمک گرفته بشود.
سپس نمونههای برای بررسی وجود ویروس به آزمایشگاه فرستاده میشوند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به زونا هستند؟
- ۶۰ سالگی و سالهای بعد از آن؛
- بیماریهایی که سیستم ایمنی را ضعیف میکنند، مانند HIV، ایدز یا سرطان؛
- تحت درمانهای شیمیدرمانی و پرتودرمانی بودن؛
- مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف میکنند مانند داروهای استروئیدی یا داروهای بعد از پیوند عضو
خطرات احتمالی این بیماری
- آسیب چشمی: در صورت نزدیک بودن تاول و زخم زونا در نزدیکی چشم خطرناک است؛ بهخصوص قرنیه بسیار حساس و در معرض خطر است.
- عفونتهای میکروبی پوست که نتیجه تاولهای باز هستند و میتوانند بسیار شدید باشند؛
- سندروم رامسی هانت که در صورت آسیب رساندن زونا به اعصاب سر ایجاد میشود و میتواند موجب فلج بخشی از صورت و در صورت درمان نشدن ممکن است منجر به ناشنوایی نیز بشود
- سینهپهلو یا ذاتالریه؛
- التهاب مغزی یا نخاعی مانند مننژیت، آنسفالیت که مشکلاتی بسیار جدی و خطرناک هستند.